Splitsen met Jomathic
De cijferblokken van Jomathic zijn uniek door de maatvoering die ze hebben.
De mooie houten cijfers zijn zo gemaakt, dat elk volgend cijfer in de rij precies ‘1’ hoger is dan de voorgaande. Dit maakt dat je bijvoorbeeld kunt laten zien dat 5 en 1 erbij 6 is en 5 en twee ‘enen’ erbij of een 2 erbij 7 is.
In de doos zitten een groot aantal ‘enen’. Hierdoor kun je Jomathic goed inzetten bij het inhoud geven aan getallen. 5 ‘enen’ zijn exact even hoog als de 5.
In dit document zijn diverse activiteiten / spelvormen beschreven die ingezet kunnen worden bij het rekenonderwijs.
Een aandachtspunt is de 4, die heeft maar één been en het is vermoeiend om steeds op één been te staan. De 4 heeft er voor gekozen om te gaan liggen. Zo past hij precies in de rij. Zijn goede vriend 6 heeft wat ruimte gemaakt, zo kan de 4 steunend op de 6 laten zien, dat ze samen de vrienden van 10 zijn.
Leren splitsen
De blokken van Jomathic zijn zeer geschikt om te leren splitsen, door de unieke maatvoering. Elk volgend cijfer in de telrij is precies ‘1’ hoger, dan het voorgaande. Een vijf met een één is bijvoorbeeld exact even hoog als de 6.
Fase 1:
Geef de leerling een aantal enen, bijvoorbeeld 6. Stimuleer om deze zes ‘enen’ op zo veel mogelijk verschillende manieren te verdelen. Maak er eventueel een betekenisvolle context van.
Voorbeeld van een context:
2 blauwe vellen papier zijn de meertjes. De ‘enen’ zijn bootjes. De bootjesverhuurder wil de bootjes eerlijk verdelen? Laat de leerlingen het uitspelen.
Vervolgens worden de leerlingen uitgedaagd om het anders te verdelen, op een ‘niet-eerlijke’ manier. Lukt het om alle mogelijkheden te vinden?
Leerlingen die het aankunnen, kun je vragen om de verschillende situaties na te tekenen.
Fase 2:
Laat de leerling een cijfer uitzoeken en met de enen zo veel mogelijk splitsingen maken. De leerling zoekt zelf steeds het bijbehorende aantal ‘enen’ uit. Het aantal is makkelijk te controleren. Als het aantal ‘enen’ juist gekozen is, is de stapel even hoog als het bijbehorende cijfer. Laat de gevonden splitsingen natekenen.
Fase 3:
Als fase 2, maar laat na het leggen van de ‘enen’ deze vervangen door het juiste cijferblok.
Bij de splitsing van 7 met drie ‘enen’ en vier ‘enen’, gaat de leerling de ‘enen’ inruilen voor het cijfer 3 en 4. Door de cijferblokken op elkaar te plaatsen kan gecontroleerd worden of het juist is door het aantal ‘enen’ op een stapel er naast te plaatsen en/of het cijferblok 7 er naast te plaatsen. Eventueel kunnen leerlingen de gevonden splitsingen nog natekenen en het cijfersymbool erbij schrijven of stempelen.
Fase 4:
Met de leerling wordt het cijfer afgesproken gesplitst gaat worden.
In deze fase gaan de leerlingen direct met de cijfers splitsen. Wie kan ze allemaal vinden? Laat de gevonden splitsingen eventueel zelf noteren in een splitspaal.
Fase 5:
Sommen maken als vervolg op de splitsingen.
Benoem al in eerdere fasen bij correcte splitsingen de ‘sommentaal’, zoals: “ja dat klopt, want 3 en(erbij) 5 is samen 8” en “8 eraf 3 is 5”.
Laat bij een gekozen cijfer nu de sommen maken en noteren. Controleren kan (indien nodig) weer op de gebruikelijke manier met de cijferblokken.
Splitsboom
Aantal leerlingen: 2
De leerlingen spreken een splitsing af en leggen de bijbehorende splitsboom neer.
De ene leerling legt een cijfer neer. De andere leerling legt daarnaast het cijfer met de aanvulling.
De volgende splitsing wordt er onder gelegd.
Hoe snel kunnen ze alle splitsingen in de spitsboom leggen?
Snelle Splits
Dit is een spel voor tweetallen.
De cijferblokken die bij de afgesproken splitsing horen staan op tafel.
Als de splitsing 8 is afgesproken zijn dit de cijfers 1 t/m 8 (8 – 0 en 0 – 8 zijn ook correcte splitsingen).
Leerling 8 wijst een cijfer aan. De andere leerling wijst het cijfer met de aanvulling aan. Ze kunnen als er twijfel is controleren of het juist is. Lukt om alle splitsingen te vinden?
Variatie:
Zet een zandloper van 1 minuut neer. Hoeveel splitsingen worden er in een minuut gevonden?
Variatie:
Speel het spel met de getalkaartjes uit het spel MEP. Gebruik indien nodig de cijferblokken van Jomathic om te controleren of de splitsing juist is.
Sommen maken met Jomathic
Bij het maken van sommen kan Jomathic ondersteunend zijn. Door het stapelen van de blokken ontstaat een som. Deze kunnen leerlingen als som noteren.
Omgekeerd kun je met de cijferblokken laten zien dat bijvoorbeeld 5 + 3 samen 8 is.
Als leerlingen sommen maken met ondersteuning van Jomathic is het belangrijk dat ze inhoud kunnen geven aan de getallen (en niet meer tellend ‘rekenen’).
Bestel JOMATHIC nu voor bij jou in de klas